Het Openbaar Ministerie (OM) is een belangrijke instantie in de Nederlandse rechtsstaat. Het is verantwoordelijk voor de opsporing en vervolging van strafbare feiten en speelt een cruciale rol in het waarborgen van de rechtsorde. Het OM heeft de taak om rechtvaardigheid te dienen en te zorgen voor een eerlijke en onpartijdige behandeling van zaken. Maar hoe kieskeurig is het OM eigenlijk bij het selecteren van zaken om te vervolgen?
Het OM moet keuzes maken in welke zaken het wel of niet gaat vervolgen. Dit is noodzakelijk, gezien de beperkte capaciteit van het OM en de hoeveelheid strafbare feiten die gepleegd worden. Het is dan ook begrijpelijk dat niet alle zaken vervolgd kunnen worden. Het OM hanteert hiervoor selectiecriteria, zoals de ernst van het feit, het beschikbare bewijsmateriaal, de kans op een succesvolle vervolging en het maatschappelijk belang van de zaak.
Het OM heeft de taak om prioriteit te geven aan de zaken waarbij de maatschappij het meest gediend is bij een strafrechtelijke vervolging. Dit betekent dat zaken met een grote impact op de samenleving, zoals moord, zware geweldsdelicten of grootschalige fraude, vaak voorrang krijgen. Het OM kiest er dus voor om zaken met de meeste impact aan te pakken, om zo de veiligheid en rechtvaardigheid te waarborgen.
Critici stellen echter dat het OM soms te kieskeurig is in het selecteren van zaken om te vervolgen. Ze wijzen op de vele zogenaamde ‘kleine’ criminaliteit, zoals winkeldiefstallen of vernielingen, waar het OM niet altijd achteraan lijkt te gaan. Deze zaken worden vaak afgedaan met een boete of een taakstraf, in plaats van een strafrechtelijke vervolging. Dit kan tot gevolg hebben dat mensen het gevoel krijgen dat de rechtsstaat niet streng genoeg optreedt tegen criminaliteit.
Het OM verdedigt zich door te wijzen op de beperkte capaciteit en de prioriteit om zwaardere misdrijven aan te pakken. Daarnaast is het OM ook verantwoordelijk voor het voorkomen van recidive en het bevorderen van de resocialisatie van verdachten. Het kan daarom effectiever zijn om voor kleinere delicten alternatieve straffen op te leggen, die de verdachte de kans geven om zijn gedrag te verbeteren en terug te keren in de maatschappij.
Het is een moeilijke balans voor het OM om selectief te zijn in het vervolgen van zaken, terwijl het rechtvaardigheidsgevoel van de maatschappij gewaarborgd moet blijven. Er bestaat altijd een risico op willekeurige keuzes en ongelijke behandeling. Daarom is het belangrijk dat het OM transparant is over de selectiecriteria en de redenen achter hun beslissingen.
Al met al is het Openbaar Ministerie weliswaar kieskeurig in het selecteren van zaken om te vervolgen, maar dit is noodzakelijk gezien de beperkte capaciteit en het maatschappelijk belang van zaken. Hoewel er kritiek kan zijn op de keuzes van het OM, is het belangrijk om te erkennen dat er altijd een afweging moet worden gemaakt en dat het OM ook oog heeft voor het bevorderen van resocialisatie en het voorkomen van recidive.